เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 14.30 น. คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) โดยนางสาวปิติกาญจน์ สิทธิเดช และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์สุชาติ เศรษฐมาลินี กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นายบุญเกื้อ สมนึก ที่ปรึกษาประจำ กสม. พร้อมด้วยผู้บริหารและเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. เข้าพบ พลอากาศเอก พันธ์ภักดี พัฒนกุล ผู้บัญชาการทหารอากาศ (ผบ.ทอ.) และคณะ เพื่อหารือเกี่ยวกับแนวทางการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนร่วมกัน ณ กองบัญชาการกองทัพอากาศ เขตดอนเมือง กรุงเทพฯ
นางสาวปิติกาญจน์ สิทธิเดช กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กล่าวว่า กสม. มีภารกิจในการส่งเสริม คุ้มครองและเฝ้าระวังสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชน โดยให้ความสำคัญกับการขับเคลื่อนการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 ซึ่งมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2566 รวมทั้งอนุสัญญาต่อต้านการทรมาน และการประติบัติหรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือที่ย่ำยีศักดิ์ศรี (CAT) ที่ประเทศไทยเป็นภาคีและมีพันธกรณีต้องปฏิบัติตาม
ที่ผ่านมาตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 กสม.ได้เสริมสร้างความเข้มแข็งในการป้องกันการทรมานและการปฏิบัติที่ไม่เหมาะสม โดยเตรียมความพร้อมในการจัดตั้งกลไกป้องกันการทรมานระดับชาติ และการพัฒนามาตรฐานการตรวจเยี่ยมสถานที่คุมขังตามภาคีพิธีสารเลือกรับของอนุสัญญาต่อต้านการทรมานฯ และจัดตั้งกลุ่มงานตรวจเยี่ยมสถานที่ควบคุมตัวและการป้องกันการทรมาน เป็นหน่วยงานหลักภายในสำนักงาน กสม. ทำหน้าที่พัฒนาความร่วมมืองานตรวจเยี่ยม ติดตาม และป้องกันการทรมานร่วมกับภาคส่วนต่าง ๆ โดยเมื่อปลายปี 2567 กสม.ได้ประสานความร่วมมือกับทางกองทัพบก และกองทัพเรือ โดยมีแผนการดำเนินงานร่วมกันในการส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเรื่องสิทธิมนุษยชนให้กับบุคลากรทั้งสองเหล่าทัพ ในครั้งนี้จึงเป็นโอกาสอันดีที่ กสม. ได้เข้าหารือกับกองทัพอากาศ เพื่อสร้างความร่วมมือเชิงระบบในการส่งเสริมสิทธิมนุษยชน และการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ
ด้านพลอากาศเอก พันธ์ภักดี พัฒนกุล ผบ.ทอ. ระบุว่า นับตั้งแต่พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ มีผลใช้บังคับ กองทัพอากาศได้ดำเนินการตามคำสั่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเรื่องมาตรการลงทัณฑ์ โดยกรณีที่มีการฝ่าฝืนจะมีการสอบสวนทางวินัย และลงโทษถึงขั้นให้ออกจากราชการและงดบำเหน็จ นอกจากนั้น ยังจะได้รับโทษตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานฯ ด้วย มีการติดตามดูแลในเรื่องนี้ และมีการสอดแทรกความรู้ความเข้าใจต่อกฎหมายดังกล่าวในหลักสูตรการฝึกอบรมของกำลังพลในทุกระดับชั้น โดยเฉพาะผู้บังคับหมวดซึ่งใกล้ชิดกับผู้ใต้บังคับบัญชา
มีการปรับปรุงโครงสร้างกายภาพของอาคารสถานที่ที่เป็นจุดอับสายตาโดยติดตั้งกล้องวงจรปิด และกำกับดูแลการปฏิบัติงานของบุคลากรที่ทำหน้าที่ฝึกอบรมพลทหารเพื่อป้องกันมิให้เกิดการกระทำการที่รุนแรง โดยเน้นย้ำทัศนคติการดูแลกันและกัน โดยเฉพาะทหารเกณฑ์ ดังนั้นในการฝึกจะคำนึงถึงความปลอดภัยของชีวิตเป็นอันดับแรก
ทั้งนี้ ในการหารือดังกล่าว กองทัพอากาศมีความยินดีที่ กสม. จะช่วยสนับสนุนองค์ความรู้เกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะหลักการป้องกันการทรมานและการปฏิบัติที่ไม่เหมาะสม เพื่อนำไปสู่การพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมบุคลากรต่าง ๆ ให้สอดคล้องตามหลักสิทธิมนุษยชนมากขึ้น พร้อมกันนี้ ทั้งสองหน่วยงานจะร่วมกันพิจารณาปรับปรุงมาตรฐานและกระบวนการฝึกทหารต้นแบบที่เคารพต่อหลักสิทธิมนุษยชนและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ด้วย
สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
6 กุมภาพันธ์ 2568
