เกี่ยวข้าวกลางทะเลทราย ความสำเร็จแบบ “จีน” สร้างผลผลิตเหนือ “ธรรมชาติ”

จีนเปลี่ยนพื้นที่กันดารให้กลายเป็น “เกษตรทำเงิน” แม้กระทั่งในทะเลทรายทากลามากัน  ซึ่งเป็นทะเลทรายใหญ่ที่สุดของจีน กลายเป็นแหล่งเพาะปลูกข้าวสาลีชั้นดี ขณะที่เรือนกระจกบนพื้นที่ 2.5 หมื่นไร่ในซินเจียง ก็สามารถผลิตข้าวได้แบบเหนือธรรมชาติ

ยุทธิวิธีการต่อสู้กับความยากจนของจีน กลายเป็นแบบอย่างของประเทศกำลังพัฒนา ไม่มีอะไรที่เป็นไปไม่ได้ แม้กระทั่งการปลูกข้าวกลางทะเลทราย

จีนเป็นประเทศที่สามารถลดความยากจนของประชาชนได้มากที่สุด ดังที่ ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง  กล่าวว่า ประเทศจีนได้บรรลุเป้าหมายอันท้าทาย ที่ตั้งไว้เมื่อเขาเข้ารับตำแหน่งในปี 2012 ว่าจะนำพาประชาชน 100 ล้านคน หลุดพ้นจากความยากจน

ทะเลทรายทากลามากัน ซึ่งเป็นทะเลทรายใหญ่ที่สุดของจีน ในอำเภออวี๋เถียน เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ทางตะวันตกเฉียงเหนือ กลายเป็นแหล่งเพาะปลูกข้าวสาลีกว่า 2,600 หมู่  หรือราว 1,080 ไร่ และสามารถเก็บเกี่ยวได้เป็นครั้งแรก

นับตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2024 อำเภออวี๋เถียน ใช้เวลาราว 10 เดือน ปรับระดับพื้นผิวทราย 15,000 หมู่ หรือราว 6,200 ไร่ เพื่อรักษาเสถียรภาพ ให้กับผืนทรายที่เคลื่อนตัว และปรับปรุงสภาพดินแห้งแล้ง นำร่องเพาะปลูกข้าวสาลี

ความคืบหน้าครั้งนี้ ถือเป็นเทคนิคการเกษตรแบบใหม่ ช่วยให้ข้าวสาลีทนแล้ง สามารถเจริญเติบโตงอกงาม โดยคาดการณ์ว่า จะให้ผลผลิตเฉลี่ยราว 300 กิโลกรัมต่อหมู่ หรือประมาณ 300 กิโลกรัมต่อ  0.4 ไร่

การเพาะปลูกธัญพืชในทะเลทรายมีความท้าทาย เนื่องจากมีน้ำและสารอาหารน้อยมาก รวมถึงฝุ่นทรายที่ถูกลมพัดพาไปตามอากาศ อาจฝังกลบต้นกล้าอ่อน แต่หลังจากมีการทดลองซ้ำหลายครั้ง  ผู้เชี่ยวชาญจึงค่อยๆ ใช้หลายเทคนิค เช่น การใส่ปุ๋ยอินทรีย์ลงลึกใต้ดิน การใช้กระดานหมากรุกฟาง คุมเนินทราย และการคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวสาลีทนแล้ง

ก่อนหน้านี้ จีนประสบความสำเร็จ เก็บเกี่ยวข้าวที่เพาะปลูกในทะเลทรายชุดแรก ณ เรือนกระจก บนพื้นที่ราว 2.5 หมื่นไร่ ในเมืองเหอเถียน ทางตอนใต้ของซินเจียง   

สภาพภูมิอากาศสุดขั้วของทะเลทรายเมืองเหอเถียน กลายเป็นโอกาสมากกว่าอุปสรรค เนื่องจากจุดเด่นทางภูมิศาสตร์อันมีลักษณะเฉพาะ แสงแดดยาวนาน และความแตกต่างมากของอุณหภูมิ ตอนกลางวันกับกลางคืน กลายเป็นเงื่อนไขที่ดีต่อการเพาะปลูกพืชผล

ข้าวถูกเพาะปลูกในเรือนกระจกแบบโครงสามชั้น มีการควบคุมสภาพแวดล้อมอย่างแม่นยำ และสามารถเก็บเกี่ยวภายในเวลาเพียง 2 เดือน ซึ่งเร็วกว่าเกือบครึ่งหนึ่งของวงจรการเติบโต

ความคืบหน้าของเทคโนโลยี เร่งการเจริญเติบโตของพืชผลในเรือนกระจกกลางทะเลทราย กลายเป็นแรงสนับสนุนทางเทคนิค สำหรับการใช้เรือนกระจกกลางทะเลทราย ในการผลิตและเร่งการเจริญเติบโตของพืชผลซินเจียงในอนาคต