“…ขณะที่รัฐบาลเร่งเครื่องแผนล้างหนี้ NPL กว่า 1.2 แสนล้านบาท พรรคพลังประชารัฐกลับเบรกดังเอี๊ยด! ชี้ว่าเป็นการแก้ปัญหาที่ไม่ตรงจุด “ธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล” รองหัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ผู้ผ่านวิกฤตต้มยำกุ้ง 40 ออกโรงทักท้วงอย่างรุนแรงว่า แผนตั้ง AMC ใหม่ด้วยเงิน 10,000 ล้านบาทนี้ ไม่เพียงแต่ “อุ้มผิดฝาผิดตัว” อย่างชัดเจน ด้วยการนำเงินที่ “แบงก์” จ่าย ไปอุ้ม “นอนแบงก์” และยังสุ่มเสี่ยง “ผิดกฎหมาย” แต่ยังเป็นการแก้ที่ปลายเหตุ โดย พปชร. ย้ำว่า ทางออกที่แท้จริงและยั่งยืนเพื่อปลดหนี้ครัวเรือน คือการแก้ที่ต้นตอของปัญหาค่าครองชีพ ผ่านการ “รื้อโครงสร้างพลังงาน” และ “ทลายการผูกขาด” เพื่อให้ประชาชนลืมตาอ้าปากได้…”
ในรายการ “สืบเศรษฐกิจ” ธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล ได้วิเคราะห์ถึงที่มาที่ไปของปัญหานี้ โดยยอมรับว่าปัญหาหนี้ครัวเรือนที่สูงถึงอันดับ 2 ในอาเซียน และการฟื้นตัวแบบ “รูปตัว K” (คนรวยฟื้นเร็ว คนจนรายได้ต่ำกว่า 30,000 ยังจม) หลังยุคโควิด เป็นปัญหาใหญ่ที่รัฐบาลจำเป็นต้องแก้ไข
แต่ “วิธีการ” ที่รัฐบาลกำลังทำอยู่นั้น เขามองว่ามีปัญหาใหญ่ซ่อนอยู่
ชนวนเหตุ “ผิดฝาผิดตัว” เอาเงินแบงก์ช่วยนอนแบงก์
ธีระชัย ย้อนที่มาของเงินก้อนนี้ว่า มาจาก “กองทุนฟื้นฟูฯ” (FIDF) ซึ่งในอดีตสมัยวิกฤตปี 40 รัฐบาลเคยต้องแบกหนี้ 1.4 ล้านล้านบาทเพื่ออุ้มผู้ฝากเงิน ต่อมาในปี 2554 สมัยที่เขาเป็น รมว.คลัง เขาได้ออก พ.ร.ก. โอนหนี้ก้อนนี้ 1.1 ล้านล้านบาท ให้ “ระบบธนาคาร” เป็นผู้ทยอยรับผิดชอบจ่ายคืนแทนรัฐบาล
“ตอนแบงก์วิกฤต รัฐบาลช่วยอุ้ม ตอนนี้รัฐบาลวิกฤต แบงก์ต้องช่วยอุ้ม” ธีระชัยกล่าวถึงแนวคิดในตอนนั้น “ซึ่งนโยบายผมเข้าท่ามาก หนี้ 1.1 ล้านล้าน ตอนนี้ลดลงมาเหลือ 5 แสนล้านเอง”
ประเด็นมันอยู่ตรงนี้ เมื่อรัฐบาลชุดนี้จะแก้ปัญหา NPL จึงมีแนวคิด “ชะลอ” เงินที่แบงก์ต้องจ่ายเข้ากองทุนนี้ลงครึ่งหนึ่ง และนำเงินส่วนต่างที่ได้ (ประมาณ 26,000 ล้าน) มาตั้งกองทุน AMC ใหม่ โดยจะใช้เงินก้อนแรก 10,000 ล้านบาท ไปซื้อหนี้เสีย 1.2 แสนล้านบาท
ปัญหาที่ธีระชัยชี้ให้เห็นคือ เมื่อเจาะลึกไส้ในของหนี้ 1.2 แสนล้านที่รัฐจะไปซื้อ พบว่า…
- เป็นหนี้จาก “นอนแบงก์” (Non-Banks) สูงถึง 80,000 กว่าล้านบาท
- เป็นหนี้จากแบงก์รัฐ 18,000 ล้านบาท
- เป็นหนี้จากแบงก์เอกชนเพียง 16,000 ล้านบาท
“ผมเป็นแบงก์ใช่มั้ย ผมเป็นคนผ่อน (หนี้กองทุนฟื้นฟูฯ) ผมเป็นคนแก้ปัญหาให้รัฐบาล ผมเป็นเด็กดีมาตลอดเลย แล้วอยู่ดีๆ เอาเงินที่ผมได้มาเนี่ย จะเอาไปช่วยนอนแบงก์… ซึ่งของผมมันมีแค่หมื่นกว่าล้านเอง!” ธีระชัยตั้งคำถามเสียงดัง
“อันนี้อันที่หนึ่ง (คือ) มันรอนสิทธิ์แบงก์… และอันที่สอง อยู่ดีๆ เนี่ย จะไปเอางบประมาณรัฐ หรือภาระหนี้สาธารณะของรัฐ แล้วไปช่วยนอนแบงก์เนี่ย อ้อ อันนี้ผมว่าผิดกฎหมาย”
สิ้นเปลืองโดยใช่เหตุ? ตั้ง AMC ใหม่ผลาญงบ 3,000 ล้าน
อดีต รมว.คลัง ยังมองว่า การตั้ง “บรรษัทบริหารสินทรัพย์” (AMC) แห่งใหม่ขึ้นมา โดยมีค่าบริหารจัดการถึง 3,000 ล้านบาท (จากงบ 10,000 ล้าน) เป็นเรื่อง “ไม่จำเป็น”
เขาย้ำว่า AMC ในอดีตสมัยทักษิณ ถูกตั้งขึ้นมาเพื่อเคลียร์ “หนี้ภาคธุรกิจ” ที่มีความซับซ้อน ต้องปรับโครงสร้างโครงการโรงแรม โรงงาน ที่กระทบการจ้างงาน แต่กรณีนี้มันเป็น “หนี้บุคคลธรรมดา”
“เราตั้งองค์กรขึ้นมา แล้วเราจะไปทำอะไรที่มันพิจารณาลูกหนี้รายตัว… ได้ดีกว่าแบงก์ ผมว่าเป็นไปไม่ได้ แบงก์เค้ารู้จักลูกหนี้อยู่แล้ว”
ธีระชัยเสนอว่า หากให้แต่ละแบงก์จัดการเอง โดยรัฐบาลวางไกด์ไลน์ให้ “มันก็จะประหยัด 3,000 ล้านละ”
ทางออกที่ถูกต้อง “ใครทำ ใครแก้”
เมื่อถูกถามถึงแนวทางแก้ปัญหาหนี้รายย่อยที่ถูกต้อง ธีระชัยได้แจกแจงเป็น 3 ส่วนชัดเจน
- ก้อนของนอนแบงก์: “ต้องให้นอนแบงก์เค้าแก้เอง… ส่วนต่างดอกเบี้ยเค้าสูงมาก สูงมากเลย เพราะฉะนั้นพอมันเกิดหนี้เสีย มันก็เป็นส่วนหนึ่งของการทำธุรกิจ เวลาตอนได้ (กำไร) ไม่มาแบ่ง”
- ก้อนของแบงก์รัฐ: รัฐบาลต้องช่วย แต่ก่อนช่วย “ต้องไปสอบสวนก่อน” ว่าหนี้เสียเกิดจากอะไร ระบบหละหลวม หรือมีการทุจริตส่วนตัวหรือไม่ “ต้องเอาเรื่องเนี่ยเข้าสภา” เพื่อความโปร่งใส ป้องปรามไม่ให้เกิดซ้ำ
- ก้อนของแบงก์พาณิชย์: “ไม่จำเป็นต้องไปตั้งเอเอ็มซี” ให้แบงก์จัดการเอง แต่รัฐต้องให้ไกด์ไลน์ว่า “ต้องอะลุ่มอล่วยกับลูกหนี้ให้มากที่สุด” โดยเฉพาะหนี้ที่เกี่ยวกับที่อยู่อาศัยและเครื่องมือทำมาหากิน
“ถ้ายึดบ้านที่อยู่อาศัยของเค้า ยึดปิ๊กอัพ ซึ่งมันเป็นเครื่องมือหากินของเขาเนี่ย ควรจะผ่อนสั้นผ่อนยาวให้มากที่สุด… ถ้าลูกหนี้เขามีความตั้งใจจะพลิกฟื้นชีวิต ก็ต้องให้โอกาสเขา”
ลั่น ถ้า พปชร. กลับมา “รื้อโครงสร้างพลังงาน” คือทางลดหนี้
ในช่วงท้าย ธีระชัยกล่าวถึงแนวทางแก้ปัญหาหนี้ครัวเรือน 16 ล้านล้านในระยะยาว หากพรรคพลังประชารัฐได้เป็นแกนนำรัฐบาล ว่า ต้องเน้น “การกระจายรายได้” และทลาย “การผูกขาด” เพื่อให้ SME และคนตัวเล็กมีที่ยืน
“มันจะมีจุดสมดุลระหว่างนายทุนผู้ประกอบการกับประชาชนผู้บริโภค… มันเป็นหน้าที่ของรัฐบาลที่จะต้องขยับจุดสมดุล ให้มันเป็นประโยชน์กับประชาชนให้มากขึ้น”
“ซึ่งในกรณีของพลังงานเนี่ย ธุรกิจพลังงานเนี่ย ต้องเข้าไปรื้อโครงสร้างเลย… เราสามารถที่จะเข้าไปรื้อโครงสร้างในเรื่องของพลังงานเพื่อจะลดค่าใช้จ่าย ค่าครองชีพให้กับประชาชน ได้โดยไม่ต้องออกกฎหมายใหม่”
ธีระชัยทิ้งท้ายอย่างน่าคิดว่า แนวคิดของรัฐบาลปัจจุบัน “เป็นโปรเจกต์ที่ผมคิดว่าพยายามจะแก้ปัญหาที่สำคัญ และเป็นปัญหาที่ต้องแก้… แต่ว่า การแก้เนี่ยนะฮะ ระวัง มันจะไปกลายเป็นว่า ไปเริ่ม (แก้) หนึ่ง แล้วมันจะเกิดปัญหา สอง”
