“ประเทศโลกใต้” หรือ “Global South” คือกลุ่มประเทศในละตินอเมริกา เอเชีย (ยกเว้นญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และอิสราเอล) แอฟริกา และ โอเชียเนีย (ยกเว้นออสเตรเลียและนิวซีแลนด์) ซึ่งมักถูกเรียกรวมกัน เพื่ออ้างถึงกลุ่มประเทศที่ส่วนใหญ่ยังเป็นประเทศกำลังพัฒนา หรือมีเศรษฐกิจค่อนข้างต่ำ เมื่อเทียบกับกลุ่มประเทศ “โลกเหนือ” (Global North) ซึ่งส่วนใหญ่คือประเทศพัฒนาแล้วในอเมริกาเหนือและยุโรป
สถานการณ์ทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศโลกใต้ ส่วนใหญ่มีรายได้ต่ำ ระดับความยากจนสูง อัตราการเพิ่มของประชากรสูง และมีโครงสร้างพื้นฐานที่ไม่แข็งแรง มีข้อจำกัดในโอกาสทางการศึกษาและระบบสุขภาพ แต่ก็มีจุดแข็งในความสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ และเป็นตลาดขนาดใหญ่
การประชุมสุดยอดกลุ่ม G20 ครั้งที่ 20 ที่เปิดฉากขึ้นเมื่อวันที่ 22 พ.ย. 2025 นับเป็นครั้งแรกที่จัดขึ้นในแอฟริกา โดยมีเป้าหมายสำคัญในการหาทางแก้ไขปัญหาที่ยืดเยื้อมานาน ซึ่งกระทบต่อบรรดาประเทศยากจนที่สุดในโลก ผู้นำและเจ้าหน้าที่รัฐบาลระดับสูงจากประเทศร่ำรวยและเศรษฐกิจเกิดใหม่ชั้นนำ มาประชุมกันที่ศูนย์นิทรรศการใกล้ย่านโซเวโต (Soweto) ในแอฟริกาใต้ เพื่อพยายามหาข้อตกลงร่วมกันเกี่ยวกับประเด็นสำคัญที่สุดตามที่แอฟริกาใต้กำหนด สนับสนุนประเทศยากจนให้ฟื้นตัวจากภัยพิบัติที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศ, ลดภาระหนี้ต่างประเทศ, เปลี่ยนไปใช้พลังงานสีเขียว และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรแร่ธาตุสำคัญของตนเอง เพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจในระดับโลก
หลี่ เฉียง นายกรัฐมนตรีจีน เข้าร่วมการประชุมระยะที่ 1 กล่าวคำปราศรัยในหัวข้อ “การเติบโตของเศรษฐกิจที่มีความเอื้ออารีและยั่งยืน” กับผู้นำประเทศสมาชิกกลุ่มจี 20 ว่า ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ได้กล่าวในการประชุมสุดยอดผู้นำ ครั้งที่ 17 ว่า “ความสามัคคีคือพลัง การแบ่งแยกไม่มีทางออก แนวคิดเอกภาคีนิยมและลัทธิกีดกันทางการค้าและการตั้งตัวเป็นปรปักษ์กัน นับวันมากขึ้น กลุ่มจี 20 ควรมองเห็นปัญหาที่เกิดขึ้น และค้นหาทางออก ผลักดันให้ทุกฝ่ายกลับคืนสู่หนทางสามัคคีและความร่วมมือ”
หลี่ เฉียง ชี้ว่า เศรษฐกิจโลกขาดกำลังฟื้นตัว เราต้องยืนหยัดช่วยเหลือกัน ยืนหยัดพิทักษ์การค้าเสรี สร้างเศรษฐกิจโลกที่เปิดกว้าง จีนได้ประกาศแนวทางปฏิบัติว่าด้วย “ข้อเสนอเกี่ยวกับกลุ่มจี 20 สนับสนุนแอฟริกาและประเทศด้อยพัฒนา ให้มีความเป็นแบบอุตสาหกรรม” สนับสนุนลดภาระหนี้สินของประเทศกำลังพัฒนา โดยจีนจะร่วมกับแอฟริกาใต้เสนอ “ข้อริเริ่มว่าด้วยความร่วมมือเกี่ยวกับการสนับสนุนความเป็นแบบทันสมัยของแอฟริกา” อีกทั้งจะสร้างสถาบันพัฒนาทั่วโลก ผลักดันทุกประเทศให้พัฒนาไปด้วยกัน
ก่อนการประชุมสุดยอดกลุ่ม G20 หนึ่งวัน คือวันที่ 21 พ.ย. ก็ได้มีการประชุมการสร้างความทันสมัยของกลุ่มประเทศโลกใต้ (Global South Modernization Forum) จัดขึ้นในกรุงปักกิ่งของจีน เน้นย้ำเป้าหมายร่วมกันของกลุ่มประเทศโลกใต้ ในการบรรลุการสร้างความทันสมัย และมองว่าด้วยแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมระยะ 5 ปี ฉบับที่ 15 ของจีนที่ใกล้จะบังคับใช้ จีนจะสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้กับทั้งกลุ่มประเทศโลกใต้และประชาคมโลกโดยรวมอย่างแน่นอน
หากกลุ่มประเทศโลกใต้ ได้รับการส่งเสริมให้เกิดความเข้มแข็ง ไร้ความเหลื่อมล้ำ จะเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญด้านเศรษฐกิจโลกยุคใหม่ได้อย่างหลากหลายและทรงประสิทธิภาพ
