ท่ามกลางความสัมพันธ์ไทย-จีน มีการยกปัญหาไทยขาดดุลการค้ากับจีนจำนวนมาก ซึ่งเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะหลังจากจีนเปิดประเทศ จีนได้พัฒนาตัวเองเป็นโรงงานของโลก การค้าของจีนขยายตัวมากขึ้น คนจีนรุกออกค้าขายลงทุนทั่วโลก ไทยคือหนึ่งเป้าหมายในภูมิภาคอาเซียน ขณะที่สงครามการค้าจีน-สหรัฐฯ มีผลให้สินค้าจีนที่เจออุปสรรค ถูกเทมายังตลาดอาเซียนมากขึ้น
อย่างไรก็ตามตัวเลขไทยขาดดุลจีนมากถึง 1.3 ล้านล้านบาทนั้น คงต้องตรวจสอบดูในรายละเอียดว่า เป็นการนำเข้าเพื่อส่งออกต่อหรือไม่ มีการนำเข้ามาแปรรูป เพื่อหลีกเลี่ยงนโยบายกีดกันสินค้าจีน หรือนำเข้าเพื่อขายต่อเพื่อนบ้านในกลุ่มอาเซียนหรือเปล่า
นายสรสินธุ ไตรจักรภพ รองประธานกรรมการหอการค้าไทย-จีน สะท้อนการค้าไทย-จีนว่า เป็นไปไม่ได้ที่ไทยจะไปคิดแข่งขันกับจีน เพราะไทยขาดการพัฒนาทางเทคโนโลยี หรือการสร้างสรรค์นวัตกรรมของตนเอง อุตสาหกรรมการผลิตในปัจจุบัน กำลังจะกลายเป็นของตกยุค หรือล้าสมัย ทิศทางของไทยคือการพัฒนาด้านเกษตรกรรม พัฒนาด้านชลประทาน สร้างนวัตกรรมด้านการเกษตรเพื่อเพิ่มผลผลิต แปรรูปผลผลิต สร้างมูลค่าเพิ่ม เพราะตำแหน่งของประเทศไทย คือความได้เปรียบทางภูมิศาสตร์ และอาหารคือผลผลิตที่ทั่วโลกต้องการตลอดกาล
ประเทศไทยมีความอุดมสมบูรณ์ การเกษตรคือจุดแข็งของไทย ขณะที่จีนมีแผ่นดินกว้างใหญ่ แต่ไม่ใช่อุดมสมบูรณ์ทั้งประเทศ ยังมีพื้นที่ทะเลทราย มีปัญหาความแห้งแล้ง เกิดอุทกภัยทุกปี การนำเข้าอาหารยังมีความจำเป็นสำหรับจีน และไทยคือแหล่งผลิตอาหารชั้นยอดของโลก
จากสถิติของศุลกากรแห่งชาติจีน พบว่าในปี 2566 ประเทศไทยคือผู้ส่งออกผลไม้รายใหญ่ที่สุดไปจีน โดยจีนมีการนำเข้าผลไม้และลูกนัต (พิกัดศุลกากร 08) จากไทยมูลค่ากว่า 7,056 ล้านเหรียญสหรัฐ ถือเป็นคู่ค้าอันดับ 1 ของจีน
สำหรับผลไม้สดของไทยที่จีนนำเข้า 5 อันดับแรกในปี 2566 อันดับ 1 ทุเรียน ปริมาณการนำเข้า 928,900 ตัน คิดเป็นสัดส่วน 40% ของปริมาณการนำเข้าผลไม้ อันดับ 2 มะพร้าวอ่อน ปริมาณการนำเข้า 589,200 ตัน คิดเป็นสัดส่วน 26% อันดับ 3 ลำไยสด ปริมาณการนำเข้า 327,200 ตัน คิดเป็นสัดส่วน 14% อันดับ 4 มังคุด ปริมาณการนำเข้า 207,000 ตัน คิดเป็นสัดส่วน 9% และ อันดับ 5 ส้มโอ ปริมาณการนำเข้า 18,800 ตัน คิดเป็นสัดส่วน 1%
