องค์การสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ออกมาแสดงความ “ตระหนกตกใจ” วันนี้ (5 มิ.ย.) ต่อกรณีที่ทางการฮ่องกงจับกุมผู้ร่วมพิธีรำลึกครบรอบ 34 ปี เหตุนองเลือดที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน ขณะที่รัฐบาลจีนเผยเกาะศูนย์กลางการเงินแห่งนี้กำลังเปลี่ยนผ่านจากความสับสนวุ่นวายไปสู่ “ความเจริญรุ่งเรือง” อีกครั้ง
ตำรวจฮ่องกงยืนยันว่าได้ควบคุมตัวชาย 11 คน และหญิงอีก 12 คนฐาน “ก่อกวนความสงบเรียบร้อย” เมื่อวานนี้ (4) และยังมีหญิงวัย 53 ปี อีกคนที่ถูกจับฐานขัดขวางการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจ
ด้านสถานีโทรทัศน์ RTHK ของฮ่องกงรายงานว่า ผู้ที่ถูกควบคุมตัวฐานก่อกวนความสงบเรียบร้อยทั้ง 23 คน ถูกนำตัวไปสถานีตำรวจ และได้รับการ “ปล่อยตัว” ทั้งหมดโดยไม่ได้มีการจับกุมใดๆ
สำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติโพสต์ข้อความทางทวิตเตอร์เรียกร้องให้ฮ่องกงปล่อยตัวนักเคลื่อนไหวทุกคนที่ถูกจับจากการ “สำแดงเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น และการชุมนุมอย่างสันติ”
ก่อนหน้านั้น กระทรวงการต่างประเทศจีนได้ออกคำแถลงเมื่อค่ำวันอาทิตย์ (4) ว่า ฮ่องกงกำลังเปลี่ยนผ่านจากความสับสนวุ่นวายไปสู่การมีเสถียรภาพและความเจริญรุ่งเรืองอีกครั้ง ซึ่งถือเป็นแนวทางที่ถูกต้องตามหลัก “หนึ่งประเทศ-สองระบบ”
โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีนย้ำว่า “ขั้วอำนาจภายนอก” ซึ่งรวมถึงสหรัฐฯ ควรเคารพกฎหมายระหว่างประเทศ และยุติความพยายาม “ยั่วยุปลุกปั่นทางการเมืองที่ไร้ประโยชน์” ในฮ่องกงเพื่อหวังขัดแข้งขัดขาจีน
การที่ฮ่องกงปิดกั้นการแสดงความคิดเห็นและจำกัดกิจกรรมของผู้ประท้วงส่งผลให้การจัดงานรำลึกเทียนอันเหมินในปีนี้ค่อนข้างเงียบเหงา ทว่ายังคงมีนักเคลื่อนไหวออกมาจัดพิธีจุดเทียนรำลึกตามเมืองต่างๆ ทั่วโลก เช่น ไทเป ลอนดอน นิวยอร์ก และเบอร์ลิน
ตำรวจฮ่องกงหลายร้อยนายได้ตั้งด่านตรวจค้น และนำรถหุ้มเกราะ กับรถตู้ตำรวจมาจอดสแตนด์บายใกล้ๆ สวนสาธารณะวิกตอเรียพาร์ค (Victoria Park) ซึ่งเคยเป็นสถานที่จัดพิธีจุดเทียนรำลึกเหตุการณ์เทียนอันเหมินตลอดหลายปีที่ผ่านมา ขณะที่นักเคลื่อนไหวฮ่องกงชี้ว่า การกระทำเช่นนี้เป็นหนึ่งในความพยายามของปักกิ่งที่จะกดขี่ผู้ต่อต้านในมหานครซึ่งจีนเคยให้สัญญาว่าจะรับประกันเสรีภาพและสิทธิในการปกครองตนเองขั้นสูงเป็นระยะเวลา 50 ปี นับตั้งแต่อังกฤษส่งคืนเกาะแห่งนี้ให้เมื่อปี 1997
เพจเฟซบุ๊กของสถานกงสุลสหรัฐฯ ประจำฮ่องกงและมาเก๊าได้โพสต์ภาพถ่ายหน้าต่างอาคารทุกบานจุดเทียนสว่างไสว เพื่อแสดงความระลึกถึงผู้สูญเสียในเหตุการณ์ปราบปรามนักศึกษาเรียกร้องประชาธิปไตยที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน ขณะที่สถานกงสุลแคนาดาก็โพสต์เฟซบุ๊กระบุว่า ขอร่วมกับประชาชนชาวฮ่องกง และผู้คนทั่วโลกในการ “รำลึกถึงการใช้ความรุนแรงปราบปรามพลเมืองที่ชุมนุมโดยสันติและปราศจากอาวุธ” เมื่อวันที่ 4 มิ.ย. ปี 1989 พร้อมยืนยันว่ารัฐบาลแคนาดา “จะยืนหยัดเคียงข้างผู้ที่ถูกปิดกั้นสิทธิ ซึ่งรวมถึงสิทธิในการชุมนุมโดยสันติ”
