เมื่อวันเสาร์ที่ 23 มีนาคม 2567 นายหาน จื้อเฉียง เอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย กล่าวปาฐกถาในงานสัมมนาของ สมาคมผู้สื่อข่าวไทย-จีน หัวข้อ “ฟรีวีซ่าไทย-จีน สายสัมพันธ์ยั่งยืนเศรษฐกิจมั่งคั่ง” ณ ห้องบอลรูม 1 ชั้น 3 โรงแรม ดิ เอมเมอรัลด์ ถนนรัชดาภิเษก กรุงเทพฯ ความว่า จีน และไทยเป็นเพื่อนบ้านที่ดีที่เชื่อมโยงกันด้วยภูเขาและสายน้ำ เป็นญาติที่ดีด้วยสายเลือด และเป็นหุ้นส่วนที่ดีที่มีอนาคตร่วมกัน เมื่อย้อนเวลากว่า 3 ปีของการแพร่ระบาดของโควิด-19 จากความอบอุ่นที่ผู้นำไทยถ่ายทอดสู่ชาวจีนผ่านคลิปวิดีโอออนไลน์ “ประเทศจีนสู้ๆ” “อู่ฮั่นสู้ๆ” สู่วันที่วัคซีนโควิด-19 รอบแรกจำนวน 200,000 โดสถูกส่งให้กับชาวไทย ณ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ได้สร้างความประทับใจที่ทั้งชาวจีนและชาวไทยสามารถสัมผัสได้ถึงความหมายอันลึกซึ้งอยู่คำว่า “จีนไทยใช่อื่นไกล พี่น้องกัน” ความร่วมมือฉันมิตรที่ยั่งยืนระหว่างจีนและไทยเป็นผลมาจากความพยายามร่วมกันของทุกสาขาอาชีพในทั้งสองประเทศ คุณูปการของวงการสื่อก็เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ผมขอใช้โอกาสนี้แสดงความเคารพและขอบคุณอย่างสูงต่อเพื่อนๆ สื่อมวลชนของทั้งสองประเทศที่ห่วงใยและสนับสนุนการพัฒนาความสัมพันธ์จีน-ไทยมาอย่างยาวนาน
ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคมปีนี้ การยกเว้นการตรวจลงตราระหว่างจีนและไทยมีผลบังคับใช้ ทั้งสองประเทศได้เข้าสู่ยุคปลอดวีซ่า สิ่งนี้ไม่เพียงเอื้อต่อความร่วมมือด้านการท่องเที่ยวและการแลกเปลี่ยนบุคลากรระหว่างทั้งสองประเทศเท่านั้น แต่ยังส่งเสริมการแลกเปลี่ยนอย่างครอบคลุมในทุกสาขาซึ่งมีความสำคัญเชิงสัญลักษณ์สำหรับการบูรณาการความร่วมมือระหว่างจีนกับไทยและภูมิภาคนี้ด้วย ความสัมพันธ์จีน-ไทยมีแนวโน้มไปในทิศทางที่ดี ประชาชนของทั้งสองประเทศล้วนยินดีกับสิ่งนี้ อย่างไรก็ตาม เรามักจะได้ยินเสียงที่แตกต่างออกไปด้วยข้อคำถามจากหลายแง่มุม เราต้องเสริมสร้างความเชื่อมั่น ก้าวไปข้างหน้าอย่างกล้าหาญตามเส้นทางของการร่วมสร้างประชาคมที่มีอนาคตร่วมกัน นอกจากนี้ เรายังต้องฟังเสียงและความเห็นจากทุกฝ่ายและตอบสนองอย่างทันท่วงที วันนี้ ผมอยากชวนทุกท่านร่วมกันวิเคราะห์แง่มุมของความร่วมมือที่เป็นประโยชน์ร่วมกันระหว่างทั้งสองประเทศ ผ่านแว่นขยายอีกทั้งมองไปให้ถึงอนาคตที่ดียิ่งขึ้นสำหรับความสัมพันธ์ของเราทั้งสองประเทศ
จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของไทย เป็นแหล่งเงินทุนต่างชาติหลักของไทย และเป็นตลาดแหล่งท่องเที่ยวหลักของไทย ในปี 2566 ยอดมูลค่าการค้ารวมระหว่างจีนและไทย อยู่ที่ 126,300ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งจีนส่งออกให้ไทยคิดเป็นมูลค่า 75,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และนำเข้าจากไทยคิดเป็นมูลค่า 50,600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จีนได้ดุลการค้า 25,100 ล้านดอลลาร์สหรัฐ บริษัทจีนลงทุนโดยตรงในไทยโดยมีมูลค่า 4,600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 109% นักท่องเที่ยวจีนเดินทางมาเยือนไทย 3.52 ล้านคน สร้างรายได้ 196,700 ล้านบาท (ประมาณ 5,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)
การค้าจีน-ไทยเป็นประโยชน์ร่วมกัน สร้างผาสุกแก่ประชาชนทั้งสอง และกระตุ้นการพัฒนาของทั้งสองประเทศ บางคนเห็นว่าไทยขาดดุลการค้าจีนก็ตั้งข้อสงสัยว่าไทยเสียเปรียบและจีนได้เปรียบ ซึ่งการมองเช่นนี้อาจไม่ถูกหลักวิทยาศาสตร์ ปัจจุบันชาวปักกิ่งนิยมนำทุเรียน มังคุด และผลไม้เมืองร้อนอื่นๆ ของไทยมาเป็นของฝากเวลาไปเยี่ยมญาติหรือเพื่อน เพราะผลไม้เหล่านี้นอกจากหาได้ยากแล้ว ยังอร่อยอีกด้วย นี่เป็นความสุขที่สินค้าเกษตรของไทยนำมาสู่ผู้บริโภคชาวจีน ในอีกด้านหนึ่ง ทุกท่านคงทราบกันดีว่า ตลาดการส่งออกสินค้าเกษตรในการค้าระหว่างประเทศจะมีการแข่งขันค่อนข้างดุเดือด แต่เฉพาะจีนประเทศเดียวก็ได้นำเข้าสินค้าเกษตรส่งออกของไทยมากกว่า 40%
นอกจากนี้ การนำเข้าสินค้าจีนมายังไทยที่เป็นสัดส่วนค่อนค้างมากคือวัตถุดิบและชิ้นส่วน การนำเข้าสินค้าเหล่านี้จะถูกนำไปผลิตและแปรรูปโดยบริษัทในไทยก่อนที่จะส่งออกด้วยมูลค่าที่เพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ในปี 2566 ไทยนำเข้าแผ่นซิลิคอนจากจีนเป็นมูลค่า 1,295 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และส่งออกแบตเตอรี่โซล่าเซลล์เป็นมูลค่า 2,920 ล้านดอลลาร์สหรัฐ การนำเข้าสินค้าจากจีนหมวดนี้โดยแท้จริงแล้วจะช่วยสร้างมูลค่าการผลิตและการส่งออกมากขึ้นให้ไทย เมื่อมองความสัมพันธ์เศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ ด้องดูภาพรวมของดุลการชำระเงิน นอกจากการค้าสินค้าแล้ว ต้องดูธุรกิจบริการและการลงทุนโดยตรงด้วย ซึ่งสองด้านนี้ไทยได้ดุลอยู่ไม่น้อย ปีที่แล้วนักท่องเที่ยวจีนใช้จ่ายในไทย 5,400 ล้านดอลลาร์สหรัฐ การลงทุนโดยตรงของบริษัทจีนในไทยมีมูลค่า 4,600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สองกรณีนี้ถือเป็นตัวอย่างที่เห็นได้อย่างเป็นรูปธรรม ผมจำเป็นต้องชี้ชัดว่า จีนไม่แสวงหาการได้ดุลการค้าจากไทย อีกทั้งยังเปิดรับสินค้าไทยมาโดยตลอดและจะเปิดรับต่อไปในอนาคต
