จีน ช็อค โลก พบ “เฟิร์นกูดดอย” สร้าง “แร่แรร์เอิร์ธ” ได้เอง สานฝัน “เหมืองจากพืช” เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

แร่แรร์เอิร์ธ หรือ แร่หายาก ถือเป็นโลหะสำคัญในภาคส่วนพลังงานสะอาดและเทคโนโลยีขั้นสูง แต่การจัดหาแร่ชนิดนี้มักเผชิญความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมและภูมิรัฐศาสตร์ โดยก่อนหน้านี้ นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ามีเฉพาะจุลชีพและสัตว์เท่านั้น ที่สามารถสร้างแร่ภายในร่างกายได้  ขณะที่การสร้างแร่ภายในพืช ถูกมองข้ามมาเป็นเวลานาน

ล่าสุด สำนักข่าวซินหัว รายงานว่า การศึกษาที่เผยแพร่ในวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อม (Environmental Science & Technology) ระบุว่าทีมนักวิจัยจีน ค้นพบว่าเฟิร์นชนิดหนึ่งสามารถสะสมแร่ธาตุหายากหรือแร่แรร์เอิร์ธ (rare-earth) และเนื้อเยื่อของเฟิร์นดังกล่าวมีระยะสะสมแร่เหล่านี้ขึ้นเองตามธรรมชาติ

นักวิจัยจากสถาบันธรณีเคมีกว่างโจว สังกัดสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน พบว่าแร่แรร์เอิร์ธที่ดูดซับจากดิน จะแปรสภาพเป็นอนุภาคนาโน ก่อนตกผลึกกลายเป็นแร่ที่เรียกว่าโมนาไซต์-(แอลเอ) (monazite-(La)) ภายในมัดท่อลำเลียงและเนื้อเยื่อชั้นผิวของเฟิร์นกูดดอย หรือชื่อวิทยาศาสตร์ เบล็คนัม โอเรียนทาเล (Blechnum orientale)

แร่โมนาไซต์ เป็นแร่หายากที่มีความสำคัญทางอุตสาหกรรม ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดจากกระบวนการทางธรณีวิทยา แต่โมนาไซต์ตามธรรมชาติมักมีการปนเปื้อนของธาตุกัมมันตรังสี เช่น ยูเรเนียม (uranium) หรือโทเรียม (thorium) ทำให้ยากต่อการสกัดและการประยุกต์ใช้

ขณะเดียวกัน แร่โมนาไซต์ที่เกิดขึ้นในเฟิร์นชนิดนี้ สะสมขึ้นภายใต้สภาวะอุณหภูมิและความดันแวดล้อมตามธรรมชาติ ไม่มีกัมมันตรังสี และมีความบริสุทธิ์สูง จึงมีศักยภาพสำหรับการทำ “เหมืองสีเขียว” เพื่อสกัดแร่หายากอย่างยั่งยืน

อนึ่ง การศึกษานี้ช่วยเปิดมุมมองใหม่ต่อการก่อตัวของแร่หายากในธรรมชาติ ยืนยันความเป็นไปได้ของการทำเหมืองจากพืช (phytomining) และเสนอแนวทางใหม่ที่ใช้พืชเป็นพื้นฐาน สำหรับการพัฒนาแหล่งแร่ธาตุหายากอย่างยั่งยืน

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจากซินหัว