กสม. ชี้ นโยบาย สตช. ให้จัดเก็บตัวอย่างดีเอ็นเอผู้พ้นโทษ ขัดหลัก ป.วิ.อาญา และเป็นการเลือกปฏิบัติ แนะยกเลิกนโยบาย – กสม. ประชุม GANHRI 2023 ร่วมกับสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติทั่วโลก ชูข้อท้าทายการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในวงกว้างที่นำไปสู่การแก้ปัญหาเชิงระบบ
วันที่ 23 มีนาคม 2566 เวลา 10.30 น. คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) โดยนายวสันต์ ภัยหลีกลี้ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และ นายพิทักษ์พล บุณยมาลิก เลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ แถลงข่าวเด่นประจำสัปดาห์ครั้งที่ 12/2566 โดยมีวาระสำคัญดังนี้
- กสม. ประชุม GANHRI 2023 ร่วมกับสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติทั่วโลก ชูข้อท้าทายการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนในวงกว้างที่นำไปสู่การแก้ปัญหาเชิงระบบ
นายพิทักษ์พล บุณยมาลิก เลขาธิการคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 14 – 16 มีนาคม 2566 คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) โดยนางสาวพรประไพ กาญจนรินทร์ ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ นางสาวสุภัทรา นาคะผิว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พร้อมด้วยตน และนางสาวหรรษา บุญรัตน์ รองเลขาธิการ กสม. เข้าร่วมการประชุมประจำปีของกรอบความร่วมมือเครือข่ายพันธมิตรระดับโลกว่าด้วยสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (Global Alliance of National Human Rights Institutions: GANHRI) หรือ การประชุม GANHRI 2023 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรับทราบผลการดำเนินงานและพิจารณาแผนงานของ GANHRI สำหรับปี ค.ศ. 2023 รวมทั้งเพื่อให้สถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติจากประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ของกันและกันในการทำหน้าที่ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ณ สำนักงานสหประชาชาติ นครเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส
ในการประชุมเวทีระหว่างประเทศครั้งนี้ กสม. ในฐานะสถาบันสิทธิมนุษยชนระดับชาติของประเทศไทยได้แสดงบทบาทหน้าที่และสร้างความสัมพันธ์กับสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่าง ๆ รวมถึงได้พบหารือกับผู้แทนองค์การระหว่างประเทศและภาคประชาสังคม ดังนี้
คณะผู้แทน กสม. ได้ประชุมร่วมกับประเทศสมาชิกของกรอบความร่วมมือระหว่างสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก (Asia Pacific Forum of National Human Rights Institutions: APF) โดยได้รับทราบผลการดำเนินงานของ APF ในการสนับสนุนสมาชิกให้ปฏิบัติหน้าที่ตามหลักการเกี่ยวกับสถานะของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ หรือ หลักการปารีส (Paris Principles) และได้ร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่ GANHRI (GANHRI General Assembly) โดยได้ให้ความเห็นชอบแผนยุทธศาสตร์ของ GANHRI ปี ค.ศ. 2023 – 2027 ที่มุ่งเน้นการเสริมสร้างความเข้มแข็งและประสิทธิภาพในการทำหน้าที่ของสมาชิกในระดับประเทศ รวมทั้งส่งเสริมให้สมาชิกมีบทบาทในเวทีสิทธิมนุษยชนในระดับภูมิภาคและระดับระหว่างประเทศโดยร่วมมือกับภาคส่วนต่าง ๆ ตลอดจนการแก้ไขบทบัญญัติของธรรมนูญ GANHRI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของกระบวนการประเมินสถานะ อันเป็นกลไกการกลั่นกรองมาตรฐานระหว่างประเทศของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ โดยช่วงท้ายของการประชุม ประธาน กสม. ได้เข้ารับประกาศนียบัตรในฐานะสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติที่ผ่านกระบวนการประเมินสถานะ และได้รับสถานะ A ในปี ค.ศ. 2021 – 2022 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการได้รับความเชื่อถือในระดับสากลว่ามีการดำเนินงานเป็นอิสระด้วยความเชี่ยวชาญ เป็นกลาง และมีความรับผิดชอบในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในประเด็นที่หลากหลาย รวมทั้งได้รับการไว้วางใจจากภาครัฐและภาคประชาสังคมอีกด้วย
จากนั้น คณะผู้แทน กสม. ได้ร่วมการประชุมประจำปีของ GANHRI (GANHRI Annual Conference) ในหัวข้อ “เฉลิมฉลองครบรอบ 75 ปี ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน และครบรอบ 30 ปี ของหลักการปารีส: สะท้อนผลการดำเนินงานที่ผ่านมาและแนวทางสำหรับอนาคต” ในการนี้ ประธาน กสม. ได้เป็นวิทยากรร่วมกับผู้แทนสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติจากภูมิภาคต่าง ๆ ภายใต้หัวข้อ “สถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับหลักการปารีสในบริบทสังคมปัจจุบัน” โดยได้เน้นย้ำบทบาทของ กสม. ในการทำหน้าที่ตรวจสอบเรื่องร้องเรียนการละเมิดสิทธิมนุษยชน และเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาดังกล่าวโดยยึดหลักความเป็นอิสระตามหลักการปารีส ซึ่งมีข้อท้าทายสำคัญคือการส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนของสังคมมีความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน อันจะเป็นการช่วยป้องกันการละเมิดสิทธิมนุษยชนตั้งแต่ต้นเหตุและเป็นการแก้ไขปัญหาสิทธิมนุษยชนในเชิงระบบ
ในช่วงท้ายของการประชุมประจำปีของ GANHRI ประเทศสมาชิกได้ร่วมรับรองถ้อยแถลงผลการประชุม ซึ่งมีสาระสำคัญสรุปได้ว่า สถานการณ์สิทธิมนุษยชนที่ผ่านมามีความก้าวหน้า โดยมีการจัดตั้งสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเพิ่มขึ้นในหลายประเทศ แต่ยังมีความถดถอยด้านสิทธิมนุษยชนในหลายประเด็น ดังนั้น ในโอกาสครบรอบ 75 ปี ของปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน และครบรอบ 30 ปี ของหลักการปารีส สมาชิก GANHRI จึงแสดงความมุ่งมั่นในการทำหน้าที่ตรวจสอบ เฝ้าระวัง และรายงานสถานการณ์การละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการดูแลประชาชนในสถานการณ์เปราะบาง เพื่อให้มั่นใจว่าคนทุกกลุ่มจะได้รับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน GANHRI ได้ยืนยันความมุ่งมั่นที่จะร่วมมือกับทุกภาคส่วนเพื่อแก้ไขปัญหาสิทธิมนุษยชนที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การโยกย้ายถิ่นฐาน และการคุ้มครองนักปกป้องสิทธิมนุษยชน รวมทั้งทำหน้าที่เป็นแกนกลางเพื่อสนับสนุนสมาชิกในการทำหน้าที่ตามหลักการปารีสเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิมนุษยชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ในการเดินทางเพื่อเข้าร่วมประชุม GANHRI 2023 ดังกล่าว คณะผู้แทน กสม. ได้พบและหารือกับ Ms. Nada Youssef A. Al Nashif รองข้าหลวงใหญ่เพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เกี่ยวกับบทบาทของ กสม. ในสถานการณ์สิทธิมนุษยชนที่สำคัญและความท้าทายต่าง ๆ เช่น การติดตามการใช้สิทธิเลือกตั้งของประชาชน การใช้เสรีภาพในการชุมนุมและการแสดงออก การดำเนินงานของ กสม. ใน 5 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ (1) สิทธิในกระบวนการยุติธรรม (2) สิทธิชุมชนและสิ่งแวดล้อม (3) การแก้ไขปัญหาสถานะบุคคล (4) การขจัดการเลือกปฏิบัติ และ (5) การแก้ไขปัญหาความรุนแรงในครอบครัว รวมทั้งแลกเปลี่ยนเรื่องสถานการณ์ของผู้สูงอายุ ซึ่งจะเป็นประเด็นที่ท้าทายมากยิ่งขึ้นในอนาคตด้วย
นอกจากนั้น คณะผู้แทน กสม. ยังได้พบหารือกับผู้แทนสภาเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนาแห่งภูมิภาคเอเชีย (Asian Forum for Human Rights and Development-Forum-Asia) หรือ FORUM-ASIA ซึ่งได้แสดงข้อห่วงกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์ในประเทศเพื่อนบ้านที่ส่งผลต่อการปฏิบัติหน้าที่ของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในประเทศนั้น รวมทั้งแนวทางการดำเนินงานร่วมกับกลไกสิทธิมนุษยชนในภูมิภาค ทั้งนี้ คณะผู้แทน กสม. ยังได้เข้าร่วมสังเกตการณ์การประชุมคณะมนตรีเพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (United Nations Human Rights Council: HRC) สมัยที่ 52 เพื่อรับฟังการนำเสนอรายงานของผู้รายงานพิเศษว่าด้วยนักปกป้องสิทธิมนุษยชน (Special rapporteur on human rights defenders) และการอภิปรายของผู้เข้าร่วมประชุมด้วย
